Posiblemente vostedes pensen que as cousas ocurren porque si, e os sucesos acontecen onde lles cadra. Lamentablemente, non é certo. O que pasa é porque está de dios que pase, segundo a vella crenza popular, pero o que se ve que pasa está da man de xente que chegou á conclusión de que a verdade é máis verdade se o público ten unha idea previa do que é verdade. Os fenómenos extraordinarios, por decilo á brava, véndense mellor se están anunciados en televisión.

Así, como analiza un xefe meu, no Levante español localízanse a maior parte das víctimas adolescentes de crimes sexuais, en Andalucía prodúcense os máis tráxicos casos de violencia de xénero, e Madrid e Barcelona repártense os incipientes casos de serial killers e os cada vez máis abundantes dramas de exclusión social. Enténdaseme, non é que as traxedias se ateñan ás xurisdiccións xeográficas, é que, igual que os viños ou os queixos, teñen máis predicamento as que gozan de denominación de orixe. A Galicia especializárona en catástrofes naturais. Ben é certo que aquí fixemos un enorme investimento no sector. Primeiro foron as precampañas do Urquiola, Mar Exeo, etc. e logo o impacto mediático do Prestige, un fenómeno que marcou todas as catástrofes posteriores. Por exemplo, as presentes inundacións. A lama negra das cinsas dos incendios forestais nas praias excita vellas sinapsis nos editores de informativos, e non digamos os indíxenas dicindo que non hai dereito, e a ver se hai solucións. En Galicia os bancos do marisco quedaron arrasados polos efectos colaterais dos lumes, nunha catástrofe peor ca do Prestige, escoitase nos medios informativos, coa garantía das imaxes dunha (1) praia e os rostros de resignación e da impotencia característicos destas situacións. Estou nunha cervexería de Cee, pero o panorama non me cadra. Os parroquianos deberían estar abducidos pola retransmisión televisiva da crise local, contendo a rabia ou o escepticismo, pero non o están. Isto é un centro comercial e bastante fan con aturar o cruce de megafonías e reclamos. A retórica “el nuevo drama medioambiental en la Costa de la Muerte” non pega moito coas cinco redes wi-fi que me entran aquí no portátil.

Non critico ós esforzados cidadáns que responden guiadamente ós estereotipos. Todo o mundo posúe hoxe unha cultura xeral mediática que dicta como comportarse e que opinar nestes casos, e con máis razón se és dos directamente afectados. Pero tamén hai xente –mesmo dos economicamente amolados- que se achega para opinar que como non vai haber inundacións, se onde ten o negocio había mar hai vinte anos, e reconstrúe de memoria os percorridos hoxe soterrados dos tres ríos que desembocaban máis ou menos por onde acabas de estacionar o coche. Ou o técnico que informa que a escoura de manganeso coa que se fixo maiormente o recheo da mariña de Cee non compacta, e a ver por onde andará indo e vindo a auga. Ou a muller que che confesa, na rúa M (antes río Ferrol ou Madriñán), que é culpa de todos, porque todos pecharon os ollos, e que ela vive nun edificio construído nun solar que fixeron desviando o río da Granxa (e que agora lles entra polo garaxe). Quizais esta especialización ou reiteración catastrófica estea modelando novos aspectos da nosa idiosincrasia. Onte, unha muller entroulle a unha xornalista habitual dos directos para preguntarlle onde comprara as katiuskas: de tanto verllas, a filla quería unhas iguais.

(LA OPINIÓN, xoves, 26 de outubro de 06)