Pasou no que debeu ser a primeira visita institucional á Generalitat do presidencia de Galicia, daquela Xunta preautonómica que pouca máis infraestructura tiña que unha secretaria. Non sei se o pre-presidente era Antonio Rosón ou José Quiroga, pero o total da representación eran tres, segundo o que recordo do relato que me fixo un dos protagonistas. En canto chegaron ó aeroporto de Barcelona recibíraos un home vestido de gaiteiro, acompañado doutro provisto do correspondente bombo, que como era de prever, que en canto os divisaron, acometeron o himno galego, ou outra peza patria. Así, musicalmente escoltados, atravesaron o aeroporto ata a saída. Xa no exterior, o gaiteiro interrompeu a execución e sacou dalgún sitio unha tira de alfombra vermella, que despregou ata un taxi alí estacionado, ó tempo que lles abría a porta de forma solemne. Os tres confusos políticos acomodáronse nos asentos de atrás do coche, mentres o gaiteiro gardaba a gaita no maleteiro, empolingaba o bombo na baca e se poñía ó volante do vehículo. Deste xeito, no clásico taxi amarelo e negro coroado menos ortodoxamente por un bombo, cunha parella de gaiteiros na parte dianteira e a clase política na de atrás, arribou a representación de Galicia ó encontro con Josep Tarradellas. A parella de esforzados e patrióticos gaiteiros xa se aprestaba a dispoñer o bombo e a alfombra para darlle rumbo institucional á chegada ó Palau de Sant Jordi, cando un dos políticos convenceunos de que non facía falta, agradeceulles o xesto e despediunos.

Onte, máis ou menos un século despois, a visita de Emilio Pérez Touriño a Barcelona non tivo nada que ver. Eu tampouco estaba presente, pero supoño que a arribada e tránsito do presidente galego ó aeroporto de El Prat discurriría con esa eficacia discreta coa que se fan estes trámites nesas altas instancias. Antes de pasar pola Generalitat, o presidente da Xunta protagonizou un almorzo nun foro de economía onde lles pasou polos fuciños –se me permiten a expresión vulgar- a boa marcha da macroeconomía galega. Logo, a reunión con Montilla deu de si o que dan de si estas reunións. 25 anos despois da visita co bombo, o único sinal de asimetría que percibín –aínda que pode ser debido ó protocolo- é que Montilla se expresou en todo momento en catalán, pasando da teórica posibilidade de que usar o castelán puidese darlle máis alcance as súas declaracións, e Touriño non (non se expresou en galego, non en catalán).

Sen embargo, a xornada do presidente da Xunta rematou nunha desas galas-ceas argalladas pola clásica asociación creada polas forzas vivas emigrantes para autohomenaxearse, posta baixo a advocación dun bicho comestible. Non fun, pero os colegas que asistiron á o ano pasado aínda se poñían colorados cando a recordaban [Desta vez, tamén. A orquestra interpretou Xuntos, non sei se como repertorio de Juan Pardo ou do PPdG]. A crítica ás forzas vivas emigrantes non é xeneralizable ós emigrantes. Dos episodios máis conmovedores que teño lido é o de como un humilde grupo traballadores de Láncara en Barcelona xuntou cartos esforzadamente para que ó fillo dun deles que valía moito, un rapaz que logo sería o catedrático e estudioso Basilio Losada Castro, lle puidesen dar estudios. No tocante ás visitas, sería interesante que, conseguido o equilibrio na pompa oficial, a clase política galega optase pola épica humilde de xentes como aqueles de Láncara.

(LA OPINIÓN, sábado, 3 de marzo de 07)